Υ. Η μυρωδιά της εγκατάλειψης

Η μυρωδιά της εγκατάλειψης

Κωνσταντίνος Πανάτσας
Πάνος Παπαπαναγιώτου

Όταν ένα γεμάτο βυτίο της ΕΥΑΘ με λύματα πλησιάζει τον, επίσημα εγκατελειμμένο βιολογικό καθαρισμό του Φοίνικα οφείλεις να πηδήξεις το κιγκλίδωμα ασφαλείας του χώρου που μοιάζει νεκρός.
Δροσερό μεσημέρι. Ο ήλιος καρφωμένος στον ορίζοντα, ο Βαρδάρης ρίχνει δέντρα στο κέντρο της πόλης και εμείς Κυριακάτικα ζητάμε πληροφορίες για τους βιολογικούς καθαρισμούς της Θεσσαλονίκης. Μοναδική βοήθεια το Google, καθώς η πόλη και όσοι την διοικούν μετακόμισαν στη Χαλκιδική. Οι σχετικοί ηλεκτρονικοί χάρτες δορυφόρου μας αποκάλυψαν δύο τοποθεσίες. Μία στην Σίνδο, με βιολογικό καθαρισμό μεγάλης έκτασης και μία στον Φοίνικα (στα όρια Μίκρας και Κρήνης) πλάι στη κύμα, σαφώς μικρότερο σε μέγεθος. Επηρεασμένοι από ταινίες οικολογικής καταστροφής, με τα πράσινα νερά και τα νεκρά ψάρια, ξεκινήσαμε άμεσα για την παραθαλάσσια εγκατάσταση. Τον εντοπίσαμε πνιγμένο στα δέντρα, με μισή ντουζίνα σκυλιά να τον φυλάνε και κανέναν φρουρό. Προφανώς έχει να λειτουργήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Φωτογραφίζουμε την είσοδο, και ετοιμαζόμαστε να αναχωρήσουμε προς Σίνδο. Πριν ξεκινήσουμε συναντάμε μια κοπέλα που έφερνε φαγητό για τα σκυλιά. Η ερώτηση απλούστατη; «Πόσο καιρό είναι εγκατελειμμένος ο καθαρισμός;». Η απάντηση, περίεργη: «Δεν είναι εγκατελειμμένος. Έρχονται φορτηγά και ξεφορτώνουν». Μπερδεμένοι κατηφορίσαμε προς τη θάλασσα. «Εθνική Σχολή Δικαστών». Χλιδή. Πολυτέλεια. Σχολή απομονωμένη, με μέτωπο στο Θερμαϊκό. Τίποτα δεν θυμίζει Θεσσαλονίκη. Και μια συστάδα δέντρων πριν την παραλία.

Ξανά στο αυτοκίνητο, επιστροφή στην πόλη. Μπροστά από τον Βιολογικό Καθαρισμό, ένα φορτηγό της ΕΥΑΘ…
Κατεβαίνουμε, ρωτάμε. Υπάλληλοι της ΕΥΑΘ.
«Ο βιολογικός καθαρισμός είναι εγκατελειμμένος. Αν θέλετε να δείτε κάτι που λειτουργεί, θα πάτε στη Σίνδο. Ή στη Μηχανιώνα.»
«Εσείς, γιατί βρίσκεστε εδώ εφόσον δεν λειτουργεί ο καθαρισμός;»
«Για συντήρηση.»
Συντήρηση με το βυτιοφόρο. Συνεχίζουμε τις ερωτήσεις και αναγκάζονται να μας κάνουν μία περιήγηση. Τρεις εργαζόμενοι της ΕΥΑΘ. Ο ένας τους μας οδηγεί στα αριστερά, ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση, ενώ οι δύο κινούνται δεξιά με το βυτιοφόρο. Πλησιάζει και ο δεύτερος δείχνοντάς μας έναν χώρο αποθήκευσης λυμάτων. Το φορτηγό ακούγεται πως ξεφορτώνει. Ζητάμε να το δούμε εν δράσει. Κινούμαστε προς τον θόρυβο και μας απομακρύνουν. «Ελάτε εδώ, δεν έχει κάτι να δείτε.»
«Τι ξεφορτώνει το βυτιοφόρο;»
«Λάσπη. Μόνο λάσπη που θα γίνει χώμα.»
Ευχαριστήσαμε και φύγαμε. Ο ήχος του κινητήρα του αυτοκινήτου μας, μια μανούβρα, μια απότομη εκκίνηση, και βρεθήκαμε λίγα μέτρα πιο κάτω, αθέατοι, να περιμένουμε να φύγουν. Το βυτιοφόρο έφυγε, η πόρτα διπλοκλειδώθηκε, και εμείς επιστρέψαμε πηδώντας την σιδεριά, δίπλα από το λουκέτο.

Το φορτηγό ξεφόρτωσε, την υποτιθέμενη λάσπη, όχι σε διαμορφωμένο χώρο, όχι σε δεξαμενή, αλλά σε μικρή λίμνη με καλαμιές, σε άμεση επαφή με το έδαφος και προφανώς τον υδροφόρο ορίζοντα. Για τη μυρωδιά δεν θα κάνω λόγο. Περνώντας κάτω από τη σχολή των δικαστών, προορισμός η θάλασσα σε απόσταση 300 μέτρων…

Μια κάθοδος στη συστάδα πριν την παραλία, μπροστά από την Εθνική Σχολή Δικαστών Λειτουργών, μας αποκάλυψε και την πραγματική κατάσταση της παραλίας. Οι σωλήνες, ήταν κάτι παραπάνω από ευδιάκριτοι, ενώ το ρέμα δίπλα, αποκάλυπτε και τον κεντρικό για την έξοδο στη θάλασσα.