Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ ΣΤΟ Y MAGAZINE, ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Προσπαθώντας να βρούμε μια συνηθισμένη φόρμα.

Το ίντερνετ κάνει καλό με τη διείσδυσή του στη μουσική; Με την έννοια ότι το κοινό μπορεί να λειτουργήσει εκτός από παράνομα και πειραματικά απέναντι σε νέους καλλιτέχνες;

Ο συνειδητός ακροατής όταν ακούσει κάτι στο ίντερνετ και του αρέσει έστω και αν το έχει κατεβάσει παράνομα δεν υπάρχει περίπτωση να μην αγοράσει το δίσκο είτε μέσα από το ιντερνετ ψηφιακά, είτε σε cd. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ο μη συνειδητός ακροατής. Η μαζική αγορά δηλαδή. Αυτό σκοτώνει τη βιομηχανία και τον τρόπο που λειτουργεί. Τώρα για την Ελλάδα η αγορά μέσα στο διαδύκτιο δυστυχώς ακόμα διαμορφώνεται, οι χρήστες του ιντερνετ είναι ακόμα πολύ λίγοι η αγορά μας είναι από θέση πολύ μικρή και αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα που έχει τσακίσει στη κυριολεξία τη δισκογραφία αλλά και τους καλλιτέχνες ερμηνευτές και δημιουργούς. Αυτό σε συνδιασμό με τη πειρατεία κάνει τα πράγματα ολέθρια. Αυτό που πρέπει να γίνει συνείδηση στον Έλληνα καταναλωτή, στον Έλληνα φίλο της ελληνικής μουσικής είναι ότι από την κλοπή της πειρατείας καταστρέφεται ο καλλιτέχνης γιατί δεν εισπράτει τα νόμιμα δικαιώματα του. Οι καλλιτέχνες ζούμε από αυτά τα δικαιώματα και αυτά μας δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίζουμε να παράγουμε καινούργιο έργο. Ιδιαίτερα δε σε αγορές τόσο μικρές όπως η Ελληινική. Επομένως, ας αφήσουμε αυτό το σλόγκαν «η πειρατεία σκοτώνει τη μουσική” που έχει δημιουργήσει τελικά μια σύγχυση για το ποιον σκοτώνει... Η πειρατεία σκοτώνει στην ουσία τους δημιουργούς ένος τραγουδιού γιατί αυτοί δεν μπορούν να ζήσουν από το έργο τους. Παράλληλα βγάζει στον δρόμο και όσους ζούν από αυτό το έργο. Και πιστέψτε με είναι πολλοί. Πάρα πολλοί. Πολλές οικογένειες θα μείνουν στον δρόμο.
Πολλές φορές προκύπτει το ερώτημα. Μα έρχονται στα χέρια των καλλιτεχνών τα έσοδα; Η απάντηση είναι... και βέβαια έρχονται στα χέρια των καλλιτεχνών τα έσοδα μέσω των ειπρακτικών οργανισμών συλλογικής διαχείρησης που έχουν φτιάξει οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Αυτά είναι τα αποτελέσματα από τη κακή χρήση της Τεχνολογίας.

Από την άλλη, η Τεχνολογία είναι το απόλυτο εργαλείο για τη δουλειά μας σε όλα τα επίπεδα αλλά και ανοίγει τους δρόμους σε νέους καλλιτέχνες που έχουν φυσικά και τη δυνατότητα αλλά και τη γνώση να «ανεβάσουν» τη δουλειά τους στο διαδύκτιο κάνοντας οι ίδιοι τη παραγωγή και έτσι να δειγματίσουν τη δουλειά τους σε όλο τον κόσμο. Και αυτό έχει τη καλή του πλευρά σαν πρώτο βήμα για έναν νέο ώστε να βγεί από την αφάνεια.

Όταν όμως ο καλλιτέχνης από αυτό που προβάλλει μέσω του ίντερνετ θέλει να ζήσει κιόλας, χωρίς να κάνει κάποια δεύτερη δουλειά, τότε τα πράγματα γίνονται αρκετά θολά. Και εκεί ο καλλιτέχνης χάνεται στην τεράστια παγκόσμια αγορά του Ιντερνετ. Υπάρχει πάντα η νομοτέλεια του ότι αν έχεις πραγματικά ένα μεγάλο ταλέντο δεν χάνεσαι. Ο ανταγωνισμός όμως σε σχέση με αυτά που κυκλοφορούν μέσα εκεί, είναι τεράστιος και πολλές φορές άδικος γιατί μπαίνου μπροστά και άλλα θέματα όπως αυτό της γλώσσας μέσα από την οποία επικοινωνείς το υλικό σου. Δεν είναι τόσο απλά λοιπόν τα πράγματα.
Κι εδώ προκύπτει και άλλο ερώτημα. Μα οι καλλιτέχνες δεν βγάζουν χρήματα από τις ζωντανές τους εμφανίσεις; Και βέβαια βγάζουν αλλά πρώτον δεν είναι όλοι τους τραγουδιστές ή μουσικοί - ερμηνευτές ώστε να μπορούν να επικοινωνούν το υλικό τους από σκηνής (π.χ. στιχουργοί) και δεύτερον και αυτοί που μπορούν δεν είναι δυνατόν να κάνουν αυτή τη δουλειά συνέχεια ώστε να έχουν ένα σταθερό εισόδημα που να τους καλύπτει τις ανάγκες τους για όλο τον χρόνο. Η ενέργεια , η δύναμη που απαιτείται για να είσαι επάνω στη σκηνή είναι απίστευτη και σίγουρα πάντως δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνεται κάθε μέρα και να αντιμετωπίζεται σαν μια οποιαδήποτε άλλη εργασία. Γιατί όσο μαγική είναι η στιγμή και η επαφή με τον κόσμο είναι άλλο τόσο εξουθενωτική. Ιδιαίτερα δε όταν πρέπει να γράψεις και μουσική , να «γεννήσεις» δηλαδή καινούργιο υλικό τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Η πνευματική δημιουργία είναι κάτι που θέλει χρόνο συγκέντρωση και μια σχετική «εσωστρέφεια» Αυτά δεν τα έχεις όσο είσαι στη σκηνή. Είναι δύο λειτουργίες που έρχονται σε πλήρη αντίθεση και πρέπει να μοιράζεις τον χρόνο σου σε αυτές.
Αλλά και αν δεν είσαι δημιουργός και είσαι μόνο τραγουδιστής – ερμηνευτής δεν γίνεται να είσαι στη σκηνή συνέχεια. Πρέπει να κάτσεις, να ξεκουραστείς, να σκεφτείς και να ανασυνταχτείς... Να προετοιμαστείς για το επόμενο θέαμα που θα κάνεις. Η σκέψη για το επόμενο θέαμα θέλει χρόνο. Ξέρετε πόση δουλειά χρειάζεται πίσω από τη βιτρίνα ενός θεάματος; Το πρόγραμμα με την Ελευθερία Αρβανιτάκη πχ. το δουλεύαμε σχεδόν ένα χρόνο. Άρα τα έσοδα από τους δίσκους μας και από τα δικαιώματά μας που απορρέουν από την χρήση των δίσκων μας είναι απαραίτητα, για να μας συντηρούν.
Έτσι κάνει ζημιά η πειρατεία στη μουσική. Και αυτοί που ευθύνονται για την πειρατεία έχουν χτίσει κολοσσούς από τα κέρδη τους. Αν η πειρατεία «γαργαλάει» τη φτέρνα της Μαντόνα, στην Ελλάδα μας έχει φτάσει στο λαιμό και μας πνίγει.
Παρόλα αυτά η ελεύθερη διακίνηση της μουσικής αλλά και η ελευθερία της σκέψης γενικότερα μέσα από το διδύκτιο είναι ό,τι πιο ωραίο και ελπιδοφόρο υπάρχει.


Έχουμε καταλάβει πως βοηθάτε πολύ τους νέους ανθρώπους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Ζακ Στεφάνου και το «Coca Cola soundwave». Για ποιο λόγο στέκεστε τόσο κοντά στη νέα γενιά;

Κάθε τέχνη και ιδιαίτερα η μουσική που είναι και μια συλλογική διαδικασία τρέφεται και προχωράει μέσα από τις διαφορετικές απόψεις και ιδιαίτερα την οπτική των νέων ανθρώπων. Αυτό όταν ανακατεύεται γλυκά με τη γνώση, τη πείρα και την σοφία των προηγούμενων δημιουργει το καινούργιο. Δημιουργεί μέλλον. Η νέα γενιά αντιλαμβάνεται τα πράγματα διαφορετικά από εμένα που είμαι γενιές πίσω. Ξαναβλέπω λοιπόν τα πράγματα μέσα από τα μάτα τους. Και έχει απίστευτη γοητεία αυτό. Είμαι παθιασμένη με τους νέους ανθρώπους, γιατί από τα παιδιά αυτά μαθαίνω τόσα πολλά πράγματα...

Πιστεύετε πως η μουσική μπαίνει σε καλούπια ή δέχεται ταμπέλες;

Δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες και ιδιαίτερα στη μουσική, αλλά σαφώς και υπάρχουν δύο κόσμοι . Υπάρχουν δύο διαφορετικές προθέσεις θα έλεγα. Η μία πρόθεση είναι: «θέλω να κάνω την τέχνη μου όσο γίνεται καλύτερα, ειλικρινά και με πίστη, να μαθαίνω από αυτή και παράλληλα να καταφέρνω να ζω από αυτή» και η άλλη πρόθεση λέει: «θέλω να έχω πισίνα, κότερα, σπίτια και χλιδές με ότι κόστος μπορεί να έχει αυτό χρησιμοποιώντας τη τέχνη μου, όποια κι αν είναι αυτή...»
Αυτό που με ενδιαφέρει και που αναζητάω πάντα είναι ένα καλό τραγούδι.
Και καλό είναι ένα τραγούδι όταν έχει έναν αξιόλογο στίχο και μια αρχιτεκτονική στη μουσική του τέτοια, που να μη σε μπερδεύει ακούγοντας το σε οποιαδήποτε συνθήκη. Καλό είναι ένα τραγούδι που ακουμπάει στη ψυχή σου και ξυπνάει τις αισθήσεις σου και τις μνήμες σου. Καλό είναι ένα τραγούδι που σέβεται τον πολιτισμό σου και σε κάνει να ονειρεύεσαι για κάτι καλύτερο.
Ο δάσκαλός μας, ο Μάνος Χατζιδάκις, χώριζε σε δυο κατηγορίες τα τραγούδια. Σε καλά τραγούδια και κακά τραγούδια. Ο διαχωρισμός του ήταν πάρα πολύ σαφής. Το καλό τραγούδι από το κακό έλεγε διαφέρει στο εξής: Σε ένα καλό τραγούδι, αν προσπαθήσεις να αντικαταστήσεις τον στίχο με έναν άλλο, δεν ακούγεται. Το ίδιο και ανάποδα. Αν προσπαθήσεις σε ένα καλό τραγούδι να αντικαταστήσεις την μουσική του με μια άλλη, δεν ακούγεται με τίποτα. Στο κακό τραγούδι δεν παίζουν αυτά κανένα ρόλο. Με αυτό ήθελε να πει ότι για να γίνει ένα πραγματικά καλό τραγούδι μουσική και στίχος πρέπει να είναι ένα. Πρέπει με ένα μαγικό τρόπο το ένα να συναντήσει το άλλο και το ένα να βρεί τον «ήχο» του άλλου. Τότε θα μιλάμε για ένα έργο τέχνης που θα αντέχει και στον χρόνο και σε όλα. Ο μεγάλος πρωταγωνιστής στη μουσική φόρμα του τραγουδιού είναι ο λόγος. Φανταστείτε το «Αγάπη που ‘γινες δίκοπο μαχαίρι» με άλλο στίχο. Άρα, ο δάσκαλος, όπως πάντα, είχε δίκιο...

Ο μαθητής ξεπέρασε το δάσκαλο;

Όχι βέβαια. Άλλωστε που ακούστηκε ένας μαθητής να πιστεύει πως ξεπέρασε το δάσκαλό του. Ο καθένας μας πάντα ψάχνει για να βρεί κάποιον να του ανοίξει τον δρόμο. Να του φωτίσει τη ζωή. Μπορείς να μείνεις αιώνιος μαθητής? Αν τα καταφέρεις είσαι ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος. Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει ένα σημείο αναφοράς. Αν δεν έχεις σημείο αναφοράς, είσαι το τίποτα. Δεν υπάρχεις. Αυτό είναι νομοτέλεια

Όταν γράφετε μουσική τι αποτελεί έμπνευση για εσάς;

Δεν είναι μόνο ένα πράγμα που αποτελεί πηγή έμπνευσης. Πρέπει να έχεις ηρεμήσει από όλους και απ’ όλα και μέσα στη μοναχικότητα σου θα βρεις την πηγή της έμπνευσης σου. Αυτό που ακούω κατά καιρούς από τραγουδοποιούς «ότι εργάζομαι 2-3 ώρες την ημέρα» για μένα είναι άγνωστα . Το πως θα αρχίσει να βγαίνει ένα τραγούδι είναι κάτι το τελείως απροσδόκητο ή τέλος πάντων έτσι φαντάζει. Για παράδειγμα, ένα τραγούδι μου «Τα Συρτάρια» τα έχω γράψει στη διάρκεια του ύπνου μου... Είχα τους στίχους τέσσερις μήνες και δεν μπορούσα να βρω τη μουσική τους... Και το τραγούδι με «επισκέφτηκε» στον ύπνο… Ποτέ δεν ξέρεις τον χρόνο που θα αρχίσει να «γεννιέται» κάτι.

Υπάρχει τραγούδι που φοβάστε να πείτε, επειδή πιστεύετε πως συναισθηματικά θα σας «καταστρέψει»;

Υπάρχουν τέτοια τραγούδια. Υπάρχουν όντως τραγούδια που σε πιάνει δέος όταν έρχετε η στιγμή να τα πείς. Μερικές φορές αισθάνομαι πολύ λίγη απέναντι σε κάποια απ’ αυτά....

Ποια είναι η σχέση σας με τον κόσμο;

Κάθε φορά που τραγουδάω αισθάνομαι ότι μπορεί να είναι η πρώτη αλλά και η τελευταία στιγμή ταυτόχρονα. Είναι η αίσθηση της απόλυτης ισορροπίας στο κενό. Και όταν πέφτεις, βρίσκεσαι σε μια μεγάλη αγκαλιά. Αυτή του κοινού. Αυτή είναι η γοητεία αλλά και η «επικινδυνότητα» αυτής της δουλειάς. Για το λόγο αυτό δεν μπορείς να το κάνεις και κάθε μέρα αν θέλεις να το κάνεις ασυμβίβαστα. Η στιγμή αυτή με τον κόσμο είναι πολύτιμη και πολύ μεγάλη. Είναι ένας έρωτας διάρκειας που δείχνει να μην έχει τέλος. Προσπαθώ να μοιραστώ μαζί τους τη κάθε στιγμή σαν να είναι οι τελευταία. Με συγκινεί πολύ αυτό. Για αυτό και θέλω να το κάνω με όλη μου τη ψυχή και χωρίς «εκπτώσεις»...

Ποια είναι η άποψή σας για το ελληνικό τραγούδι;

Υπάρχουν τόσο σημαντικοί καλλιτέχνες που παράγουν πραγματικά καλό τραγούδι. Από που να ξεκινήσω; Κραουνάκης, Μάλαμας, Ιωαννίδης, Παύλος Παυλίδης, Ορφέας Περίδης ή τραγουδιστές όπως η Ελευθερία, η Άλκηστη... και πόσοι ακόμα που δεν τους έχω αναφέρει. Αυτό το τραγούδι πάντα θα είναι η κορυφή όσο κι αν προσπαθούν να το «καταργήσουν» τα διάφορα ΜΜΕ. Αυτό το τραγούδι θα είναι πάντα το σημείο αναφοράς σε αυτή τη χώρα. Αυτό ήταν πάντα το τραγούδι που οδηγούσε και συντρόφευε τον Έλληνα και που μας πέρασαν οι δάσκαλοι μας.
Γι' αυτό και, πάντα θα εξακολουθούν να βγαίνουν σημαντικά ταλέντα και μουσικοί με ήθος και ποιότητα. Να, πρόσφατα μια Μόνικα ας πούμε έτσι για παράδειγμα. Ένα νέο κορίτσι με πραγματικά μεγάλο ταλέντο. Ο δίσκος της «Avatar» είχε γίνει το περασμένο καλοκαίρι, το soundtrack μου για ένα μήνα. Τον άκουγα συνέχεια και να την έχει ο Θεός καλά, να πορεύεται έτσι...
Οι νέοι έχουν κριτήρια. Αυτό το υγιές κομμάτι της νεολαίας μας πάντα θα διακρίνει σωστά. Για τον απλούστατο λόγο ότι το καλό τραγούδι είναι βαθειά ριζωμένο στο DNA του Έλληνα...

Συνέντευξη: Μιχάλης Γουδής,
Μπάμπης Πετρίδης,
Βαγγέλης Στολάκης

Επιμέλεια: Βαγγέλης Στολάκης